تولیدات شرکت دانش‌بنیان مشهدی «دورامد» درمان بیمار را از راه دور ممکن می‌کند | نوآوری در خدمت درمان

نوآوری در حوزه درمان برای حمایت از برنامه‌های سلامت‌محور، روایت تازه‌ای است که پای ما را بار دیگر به کارخانه نوآوری (شتاب‌دهنده کسب‌وکار) باز می‌کند؛ همان فرایندی که امین‌ا... گل‌رو و تیم همراهش در مجموعه دانش بنیان «دورامد» آن را دنبال می‌کنند.

خبرنگار معصومه فرمانی کیا

به گزارش شهرآرانیوز؛ در روز‌هایی که عده‌ای فقط درپی فرصت برای گفتن از کمبود‌ها و ناکامی‌ها و شکست‌ها هستند، تعداد آنهایی که خودساخته‌اند و با تلاش کارشان را پیش می‌برند و از آن‌سو به عاقبتی بابرکت امیدوارند، کم نیست. گرچه اینها هم استثنا نیستند و مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سختی و مرارت‌های زیادی پیش پایشان می‌گذارد، اما پشتکار و همت و عشق به وطن و کشور باعث شده است تا مرحله عملی شدن هدفشان، دست از کار نکشند؛ کسانی که در مسیر رسیدن به موفقیت، نامشان نیز پرآوازه شده است.

«تحول و انقلاب» در فناوری، روایت مکرر ماست؛ همان موضوعی که مبتکران و ایده‌پردازان کارخانه نوآوری (شتاب‌دهنده کسب‌وکار) در گزارش‌های پیشین شهرآرا از آن گفتند و به قول خودشان حرف در این‌باره زیاد است و امیدوارند حمایتی همه‌جانبه و قاطعانه پشت کارهایشان باشد. نوآوری در حوزه درمان برای حمایت از برنامه‌های سلامت‌محور، روایت تازه‌ای است که پای ما را بار دیگر به این مجموعه باز می‌کند؛ همان فرایندی که امین‌ا... گل‌رو و تیم همراهش در مجموعه «دورامد» آن را دنبال می‌کنند.

از تله رادیولوژی تا نجات بیمار از راه دور

آقای گل رو، دکترای تخصصی مهندسی پزشکی دارد و مؤسس و مدیر شرکت دورامد است که در زمینه تجهیزات پزشکی فعالیت می‌کند. به این‌ها اضافه کنید عنوان مشاور کمیسیون بهداشت مجلس و محقق برتر کشور که وظیفه اش را سنگین‌تر می‌کند. او وقتی از اولین برند تخصصی ثبت شده در حوزه تجهیزات پزشکی خاورمیانه حرف می‌زند که کار فعالان حوزه نرم افزاری و سخت افزاری است، صدایش از شوق می‌لرزد: «دورامد به معنی پزشکی از راه دور است که استفاده از فناوری الکترونیک و دیجیتال را شامل می‌شود. در این روش، ابزار‌های ارتباطی، بیمار را به پزشک و مجموعه‌های درمانی مرتبط می‌کند و بیشتر به منظور اعمال مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی از بیمارانی است که در نقاط دور از مرکز بهداشتی درمانی به سر می‌برند».

او توضیح می‌دهد: این موضوع بعد همه ‎گیری کرونا اهمیت خودش را بیشتر از قبل نشان داد. آن هم به این دلیل که بیشتر افراد نیاز داشتند بدون مراجعه به پزشک، بتوانند از یک فرد آگاه و متخصص، مشاوره پزشکی بگیرند و از همان راه دور از خدمات درمانی و مراقبتی بهره‌مند شوند. برقراری ارتباط در مناطق وسیع با تراکم جمعیتی کم و همچنین مناطق سخت گذر که به پزشک متخصص دسترسی ندارند، از مزایای این روش است.

دکتر گل رو ادامه می‌دهد: ما ابتدا در بحث تله رادیولوژی (شاخه‌ای از پزشکی راه دور) شروع کردیم. درواقع بدون اینکه پزشک متخصص در بیمارستان حضور داشته باشد، اطلاعات و تصاویر پزشکی (سونوگرافی،‌ام آر آی، رادیوگرافی یا پرتونگاری) به مرکز داده یا دیتاسنتر فرستاده می‌شود و پزشک متخصص با استفاده از تصاویر گزارش شده، می‌تواند درباره بیماری تصمیم بگیرد و درمان را شروع کند. «نجات جان بیمار از راه دور»؛ این طرح اولین بار سال ۱۳۹۲ در استان خراسان جنوبی اجرا شد.

این اشاره کوتاه، بهانه‌ای است تا دکتر گل رو مفصل‌تر در این باره صحبت کند: «کمبود پزشک متخصص در حوزه درمان باعث شد به فکر تعریف پروژه‌ای بیفتیم که بیماران در مرحله اول بتوانند تصاویر بیماری شان را بفرستند و پزشک متخصص در این باره نظر بدهد. چند دلیل برای انتخاب این مرکز داشتیم؛ اول اینکه تراکم جمعیت و پراکندگی در این استان زیاد است و محدوده‌های مسکونی وجود دارد که با مرکز استان (بیرجند) بیش از سیصد کیلومتر فاصله دارند».

مدیر شرکت دورامد درباره دلیل دوم انتخاب خراسان جنوبی برای اجرای طرح نجات جان بیمار از راه دور می‌گوید: به دلیل وجود جاده‌های حادثه خیز و آمار زیاد سوانح و تصادفات، بیماران تروما یا ضربه مغزی در این محدوده زیاد هستند و بیشتر مصدومان بدون اینکه بیماری شان به درستی تشخیص داده شود، به مرکز اعزام می‌شدند و گاهی قبل از رسیدن به مقصد فوت می‌کردند. اما راه اندازی این سیستم کمک کرد که اطلاعات پزشکی بیمار از بیمارستان مبدأ که ممکن است دویست، سیصد کیلومتر با مقصد فاصله مسافتی داشته باشد، ارسال شود.

این اطلاعات را پزشک متخصص بررسی می‌کند. این شاخه پزشکی، از راه دور کمک می‌کند تا جان بیماران نجات پیدا کند؛ مثلا در حادثه برخورد قطار با بیل مکانیکی و خروج از ریل در محدوده کیلومتر ۵۰ محور طبس، این سیستم کمک کرد پرونده‌ها از راه دور بررسی شوند و بیماران ضربه مغزی در محل بمانند، درحالی که احتمال چنین حوادثی زیاد است.

گل رو از دوراپزشکی به عنوان یک ابزار قدرتمند در نظام سلامت یاد می‌کند که در مناطق محروم و کم برخوردار می‌تواند کارآیی زیادی داشته باشد.

او مثل همه نوآوران و مبتکران دیگر تأکید می‌کند: برای تحقق و عملیاتی شدن کامل این سیستم باید اولا زیرساخت‌ها تقویت شود و علاوه بر این آگاهی عمومی درباره مزایای این فناوری افزایش بیابد؛ البته حمایت وزارت بهداشت در اولویت است و بعد هم دیگر نهاد‌ها و مجموعه‌ها نظیر آستان قدس رضوی، شهرداری و....

«ماماتک» برای مراقبت از مادران باردار

طرح «ماماتک» هم از ایده‌های مجموعه دورامد تجهیزات پزشکی است؛ این بار برای مراقبت از مادران باردار از راه دور؛ طرحی که در خراسان جنوبی اجرا شد و قرار به توسعه آن است. دکتر گل رو تأکید می‌کند به مادران در شهر‌های محروم و دورافتاده کمک شود: «پروژه مراقبت از مادران باردار از سه سال پیش آغاز شد، آن هم به خاطر کمبود پزشک متخصص زنان و زایمان و اطمینان خاطر برای کسانی که بارداری پرخطر دارند و ابتلا به قند، فشارخون و بیماری قلبی و عروقی آن‌ها را تهدید می‌کند و احتمال زایمان زود رس می‌رود که در آن، جان مادر یا جنین در خطر است.

در این طرح پارامتر‌هایی تعریف شده است که ساخت شرکت دورامد است و برای کنترل هر مادر بارداری لازم است؛ به این شکل که قند و اکسیژن خون و ضربان قلب جنین کنترل و برای پزشک متخصص این حوزه فرستاده می‌شود؛ اگر موردی نیاز به درمان تخصصی داشته باشد و احتمال به خطر افتادن بارداری باشد، به آن خانواده اطلاع داده‌ می‌شود تا مراقبت ویژه انجام شود». گل رو تأکید می‌کند: با اجرای این پروژه تلاش می‌کنیم کمبود پزشک متخصص «زنان و زایمان» در مناطق محروم را جبران کنیم.

راه‌اندازی کلینیک مجازی فشار خون

کلینیک مجازی فشار خون برای غربالگری بیماران پرفشار و جلوگیری از بیماری قلبی و عروقی فعال شد. این هم از ابتکارات شرکت دورامد تجهیزات پزشکی است. گل رو با یک اشاره کوتاه، سراغ تشریح این موضوع می‌رود و‌ می‌گوید: تعداد زیادی از افراد در کشور مبتلا به فشار خون هستند، اما از این موضوع اطلاعی ندارند. به عبارت دیگر خطر در کمین این افراد است؛ چراکه فشار خون بالا به بیماری قلب و عروق تبدیل می‌شود که مادر و پایه خیلی از بیماری هاست و اگر به موقع درمان نشود، هزینه درمانی سنگینی را به افراد تحمیل می‌کند.

در این زمینه نیاز به آگاه سازی افراد بود تا از بیماری خود مطلع باشند. تابه حال دیتا‌ها به صورت دیجیتال ثبت نمی‌شد، اما با توجه به اینکه تعداد افرادی که به بیماری قلب و عروقی مبتلا می‌شوند رو به افزایش است، به فکر اجرای این پروژه افتادیم؛ البته بیشتر پروژه‌های دورامد در مناطق محروم که دسترسی به پزشک متخصص سخت‌تر است، اجرا می‌شود.

گل رو تعریف می‌کند: درحال حاضر برای ثبت دیتا‌های فشار خون و بررسی و کنترل آن ها، کار را با ۲۵ آرایشگاه پایه در مشهد شروع کردیم و دستگاه پایش فشار خون گذاشتیم و دیتای فشار خون گرفته و در سیستم ثبت می‌شود، درحالی که به درگاه خدمات سلامت وصل هستند. افرادی را که فشار خون بالا دارند، پزشک متخصص به صورت رایگان ویزیت می‌کند. انتخاب آرایشگاه برای اجرای این پروژه، یک دلیل بین المللی دارد، آن هم صندلی‌های پیرایش است که بهترین جا برای گرفتن فشارخون است و برای افراد منتخب چند دوره آموزشی برگزار و طرح به صورت رایگان اجرا می‌شود.

گل رو می‌گوید: در این طرح که از اول تیرماه اجرا می‌شود، ۵ هزار نفر پایش شدند و حدود هفتصد نفر از افرادی که فشار خون بالا دارند، شناسایی شدند و ارتباطشان با پزشک قلب برقرار شد. او ابراز امیدواری می‌کند که این طرح اول اطلاع رسانی و در گام بعد از آن حمایت شود؛ طرحی که قابلیت اجرا در مکان‌های عمومی و بوستان‌ها را دارد و خیلی از دستگاه‌ها و سازمان‌ها می‌توانند حامی و پشتیبان ما باشند.

خارجی‌ها طرفدار کوله‌پشتی و استند پایش سلامت

او صحبت هایش را این طور ادامه می‌دهد: ما دو سخت افزار ساختیم؛ سازه سلامت و کوله پشتی پایش سلامت از راه دور که تولید داخلی است و کمتر حمایت می‌شود، اما در خارج از ایران به شدت طرفدار دارد. ما این تجهیزات را در امارات هم ارائه می‌کنیم؛ به این شکل که بیمارستان‌هایی هستند که کوله پشتی سلامت از راه دور را به بیماران ترخیص شده می‌دهند و درحقیقت بعد از یک پروسه به جای اینکه بیمار در بیمارستان بستری باشد، به خانه منتقل می‌شود، اما ارتباط بیمار با مرکز درمانی و پزشک قطع نمی‌شود و شما ببینید با این طرح چقدر تخت‌های بیمارستان ما می‌توانند خالی شوند.

این کوله که شامل تجهیزات پزشکی با وزنی زیر پنج کیلوگرم می‌شود، برای شرکت‌هایی که کار مراقبت و پرستاری را انجام می‌دهند، لازم است. مؤسس و مدیر شرکت دورامد حرف هایش را این طور تمام می‌کند: فناوری به زمان نیاز دارد و باید در طول همان زمان حمایت شود. این محصولات الان به روز و جدید هستند، اما چند سال دیگر این حالت را ندارند. تشکیل جلسه و کمیته‌های مختلف برای خرید این محصولات، حمایت از فناوری و تولید نیست. این گفته را به گوش مسئولان برسانید.

گل‌رو ادامه می‎‌دهد: طرح استفاده از کوله پشتی پایش سلامت از راه دور و استند پایش سلامت در کشور اندونزی هم استفاده می‌شود، آن هم به این دلیل که جزایر زیادی دارد و امکان این نیست که در هر جزیره یک کلینیک، بیمارستان یا مرکز درمانی وجود داشته باشد. همچنین مذاکره با کشور‌های شرق اروپا نظیر مجارستان و رومانی را که عضو سازمان گردشگری سلامت کشور‌های اسلامی هستند، شروع کرده‌ایم تا این طرح‌های ما در آنها نیز اجرایی شود.